Ik luister bijna dagelijks podcasts. Omdat ik het leuk vind, omdat ik ervan leer en omdat ik dingen hoop te horen die ik vervolgens weer aan anderen kan doorgeven. In een van de afleveringen die ik luisterde, ging het over identiteit en gedrag. In deze blog wil ik hier dieper ingaan. Lees je mee?

Wie ben je?

Tja, dat is een grote vraag waarop het antwoord waarschijnlijk niet zo gemakkelijk te geven is. Want weet je eigenlijk wel wie je bent? Of denk je te weten wie je bent? Of denk je dat je iemand bent zoals je jezelf graag zou willen zien (als je me nog kunt volgen, haha)?

Misschien denk je er helemaal niet over na, vind je het behoorlijk zweverig. Dat dacht ik vroeger ook. Nog altijd ben ik een nuchter ingesteld persoon. Ik kan niets met op een yogamatje mediteren. Daar ben ik gewoon te onrustig voor. Deze maatschappij is behoorlijk ingericht op prestaties en gedrag en daar vervolgens op worden be- en veroordeeld.

Identiteit koppelen aan gedrag

Ik hoorde in die podcastlevering dat we onze kinderen vaak complimenten maken over hun gedrag, over de dingen die ze doen. ‘Wat kun jij goed voetballen’, ‘wat kun je mooi tekenen,’ en meer van dit soort complimenten.

Wat is daar mis mee? Daar is niks mee, natuurlijk niet. Iedereen vindt het tenslotte fijn om regelmatig een compliment te krijgen. Het is alleen oppassen geblazen dat kinderen hun eigenwaarde en zelfrespect niet laten afhangen van hun gedrag. Dat werk je namelijk met deze complimenten in de hand.

Hoe dan?

Als je steeds maar te horen krijgt dat je bijvoorbeeld goed kunt voetballen, tekenen of dansen, ga je dat als waarheid aannemen en bestempel je jezelf als een goede voetballer, tekenaar of danser. Ook daar is niks mis mee. Het is fijn om ergens talent voor te hebben. Het wordt je identiteit en je koppelt je eigenwaarde eraan.

Het is echter ook belangrijk om je kind het gevoel te geven dat hij of zij goed is zoals hij of zij is. Dat dat helemaal niets te maken heeft met het gedrag wat hij laat zien. Je mag dus ook een slechte voetballer of danseres zijn. Het gaat niet om het uitblinken in iets, maar om de passie en toewijding waarmee je de dingen doet die je graag doet. Dat dat wordt gezien en gewaardeerd.

Nadenken over eigen gedrag

En dat zette me aan het denken. Doe ik dat eigenlijk ook? Geef ik mijn kinderen vaak complimenten over hun gedrag of waardeer ik hen gewoon om wie ze zijn? Dat laatste is natuurlijk het geval, maar dat is niet per se wat je zegt of laat zien.

Ik denk altijd dat ze wel weten dat ik ze “perfect” vind zoals ze zijn. Dat ze er mogen zijn, dat ze gewaardeerd worden. En dat is ook zo. Ik spreek dat misschien te weinig uit. Als ik een compliment maak, heeft dat toch vaak te maken met iets wat ze gedaan hebben.

Waarom is dat?

Toen vroeg ik me af waarom ik dat eigenlijk doe? Waarom is het (voor mij) zoveel makkelijker om uit te spreken dat ze iets goed gedaan hebben? Het is op de eerste plaats veel zichtbaarder. Als iemand een prestatie heeft geleverd of een mooi resultaat ergens mee heeft behaald, kun je dat zien.

Ja, maar dat kun je toch ook als iemand sociaal is of vrolijk of behulpzaam? Inderdaad, dat kun je ook zien. Toch blijft het een beetje ongemakkelijk om dat te benoemen. ‘Goh, wat fijn dat jij vandaag zo sociaal was.’ Ik vind het toch makkelijker om te zeggen: ‘Wat heb je vandaag keihard gewerkt aan je verslag.’ Terwijl het in essentie de eigenschappen doorzettingsvermogen en toewijding zijn die ik zo in hen waardeer.

Bewustwording

Nu ik daarover heb nagedacht en bij mezelf te rade ben gegaan hoe ik dat doe, heb ik me voorgenomen om hier vaker bewust bij stil te staan en er op te letten dat ik ook complimenten maak over eigenschappen die ik fijn vind.

Dat wil uiteraard niet zeggen dat je niet mag zeggen dat je iets minder fijn vindt. Ik vind dat dat net zo goed benoemd mag worden. Ik begrijp het niet goed wanneer ouders het lastig vinden om minder prettige eigenschappen van hun kinderen te benoemen. Iedereen heeft die, ook jouw en mijn kinderen.

Misschien is dit iets waar alleen ik over nadenk, of wat mij soms moeite kost, dat kan. Hoe mooi als het bij jou vanzelf gaat. Misschien herken je jezelf in dit verhaal en heb je vandaag iets opgestoken. Dat is ook mooi, toch? We zijn hier allemaal om te leren. Fouten maken mag en is niet erg.

Zo, einde “preek”, ik hoop dat je er een mooi inzicht voor jezelf hebt uitgehaald.